Euskaraz ZERGATIK? galdera egiten denean, ez da inoiz ZERGATIK... hitza erabiliz erantzun behar.

​

        Adibidez:   Zergatik etorri zara berandu?

                             Zergatik autobusa galdu dut.

                             Zeren autobusa galdu dut.

​

 

Orduan, nola erantzun behar dugu?

 

​

 

Aurreko adibidean, berandu etortzearen kausa autobusa galtzea da. Hau da, autobusa galdu du eta ondorioz, berandu etorri da.  Beraz, KAUSA-ONDORIOA erlazioa ematen denean, euskaraz honela adieraziko dugu: 

 

           

 

 

 

 

           

            Zergatik etorri zara berandu?

Autobusa galdu dudalako etorri naiz berandu.

           

  Kausazko perpausak, aurretik esan bezala, ZERGATIK galderari erantzuteko erabiliko ditugu -(e)lako atzizkia aditzari loturik.

​

Baina, ondorio baten argibideak edo azalpenak eman behar direnean ere kausazko perpausa sortu behar dugu. Eta horrelakoetan aurreko atzizkia erabiltzea ez da aukerarik onena. Argibideak edo azalpenak emateko egokiagoak dira  bait- edo eta  partikulak.

​

​

​

​

​

 

  Adibidez:       Ez hitz egin azterketan.

                           Zero jarriko dizute.

​

     Ez hitz egin azterketan, zero jarriko dizute eta.

                                          edo

     Ez hitz egin azterketan, zero jarriko baitizute.

​

​

   Adibidez:       Blai eginda nator.

                           Euria ari du.

​

             Blai eginda nator, euria ari du eta.

                                          edo

              Blai eginda nator, euria ari  baitu.

​

 

Bait- partikula aditz laguntzaileari edo aditz trinkoari lotuta idazten denez, zenbait aldaketa  fonetiko eragiten ditu. Hona hemen eskema bat:

​

•  T + D > T        baita, baitago, ... 

•   T + G > K       baikara, baikenuen, ...

•  T + Z  > TZ     baitzara, baitzen, ...

•   T + H > H      baihaiz, baihituen, ...

•  T + L   >  L      bailuke, bailitzateke, ...

•  T + N  > N       bainaiz, bainago, ...​